AstronomiaAmatorska.pl > Meteoryty z Antarktydy
2015-09-19 Meteoryty z Antarktydy
Od ponad 100 lat ludzie znajdują meteoryty na Antarktydzie. To najlepsze na świecie miejsce do ich szukania.Pierwszym meteorytem znalezionym na Antarktydzie był 1 kg "Adelie Land". Ten meteoryt kamienny został znaleziony przez polarnika Franka Bickertona w 1912 roku.
W ramach programu poszukiwań meteorytów na Antarktydzie znaleziono więcej meteorytów niż do tej pory w innych miejscach całego świata (grafika: NASA)
Przyjmuje się, że na całym świecie znaleziono w sumie ponad 60 tys. meteorytów. Z tego ponad 38 przypadło na Antarktydę (dane na 2013 rok). Największy meteoryt znaleziony na Antarktydzie miał 407 kg.
Amerykanie mogą się pochwalić 16 tys. antarktycznych meteorytów zebranych od 1976 roku w ramach projektu ANSMET (skrót od ang.: Antarctic Search for Meteorites). Aktywni są także Japończycy (program SAMBA) i Europejczycy.
Polarni łowcy meteorytów
Meteorytów szuka najczęściej drużyna polarników złożona z 4-8 osób przez okres 6 tygodni w porze letniej. Przeczesują oni skuterami śnieżnymi równoległe pasy, szerokie na ok. 30 m każdy. Kiedy znajdą meteoryt zaznaczają jego pozycję, notują wielkość, kształt i klasyfikuję (jeśli to możliwe). Potem każdy z nich wkładany jest w teflonowy woreczek, który zapobiega kontaktowi biologicznemu.
Poszukiwania są ułatwione z powodu miejsc, gdzie meteoryty się gromadzą. Robią to w dosłownym tego słowa znaczeniu bowiem po spadku w jednym miejscu na lodowcu zapadają się w nim i są transportowane dalej. Poruszający się lód natrafiając na przeszkodę jak łańcuch gór wypiętrza się i jest obtapiany przez wiejące wiatr. Meteoryty wraz z kamieniami gromadzą się na powierzchni takiego lodu (tzw. niebieski lód). Gromadzi się ich tyle, że na powierzchni boiska można ich znaleźć dziesiątki czy setki.
18 kg meteoryt (grafika: International Polar Foundation)
Do szukania meteorytów zatrudnia się także roboty. Był nim stworzony przez NASA łazik arktyczny Nomad. Wyposażony w kamery i czujniki pojazd już kilkanaście lat temu wyszukiwał meteoryty pośród lodu i śniegu oraz kamieni pochodzenia ziemskiego.
Łazik arktyczny Nomad z sukcesem znajdował meteoryty (grafika: NASA)
"To mały krok dla robota, ale wielki krok dla robotów." - powiedział William Whittaker, szef projektu robota.
Meteoryty księżycowe i marsjańskie
Wśród tys. znalezionych meteorytów są także:
- ponad 20 meteorytów księżycowych,
- 12 meteorytów marsjańskich.
Najbardziej znanym antarktyczny meteorytem to prawie 2 kg Allan Hills 84001 (ALH 84001). Uważa się, że pochodzi on z Marsa. W 1996 gościł on na nagłówkach gazet, po tym jak dr. Davida McKaya z NASA opublikował na łamach "Science" doniesienie, że są na nim możliwe ślady marsjańskich form życia.
Pod mikroskopem, na jego powierzchni, widać struktury, które mogły być skamieniałościami organizmów podobnych do bakterii. Jeśli to prawda (zdania naukowców są podzielone), byłby to pierwszy dowód na istnienie życia pozaziemskiego.
Obraz z mikroskopu elektronowego struktur będących hipotetycznymi skamieniałościami form życia na meteorycie ALH 84001 (grafika: NASA)
Badanie meteorytów
Meteoryty znalezione przez Amerykanów pod koniec sezonu dostarczane są zamrożone do NASA. W Johnson Space Center gdzie są suszone, ważone, cięte i sfotografowane w komorach o kontrolowanej atmosferze dawniej wykorzystywanych do próbek przywiezionych z powierzchni Księżyca.
Próbki są wysłane następnie do badaczy - np. Smithsonian Institution do tej pory wysłała 14 tys. próbek antarktycznych meteorytów do naukowców na całym świecie.
Znaczenie
Zebrane nieskażone meteoryty mają zasadnicze znaczenie dla zrozumienia historii naszego Układu Słonecznego i być może powstania życia.
| AstronomiaAmatorska.pl na serwisach społecznościowych: | |